مطالب علمی آموزشی و ثتبی | بلاگ شخصی حسین مرادی راد

برای روشن ساختن وجوه تمایز موسسات متشکله بر طبق اصول بازرگانی و موسسات متشکله بر مبنای اصول تعاون , به عنوان کردن اهم وجوه افتراق دربین یکی شرکت ها تجاری با کمپانی تعاونی اقدام می‌کند :
1 - تشکیل موسسات سهامی بوسیله عموم اشخاص عشق مند , فارغ از قید و شرطی با رعایت تشریفات رسمی مرتبط با کار میاید . اما کمپانی تعاونی دربین مجموعه یگانه یا این که صاحبان کلام و مشال بخصوصی تشکیل می شود .
2 - در موسسات سهامی که بر پایه ی اصول بازرگانی میباشند , انگیزه از عملیات تجاری انتفاع بوده و به قصد علم آموزی فایده تشکیل می گردند . همین طور است دیگر شرکت ها بازرگانی . البته کمپانی تعاونی که بر طبق مبنا اصول تعاون هست , انگیزه کلیدی آن تامین آسایش طبقه خاصی است که آن را تشکیل داده اند . یا این که در مرحله گسترده خیس , تامین رفاه تمام اشخاص یک جامعه هست .
3 - در موسسات سهامی دست کم سرمایه کمپانی در ضابطه مشخص و معلوم شده‌است . ( طبق ضابطه فعلی در موسسات سهامی عام 5 میلیون ریال و در شرکتهای سهامی یگانه یک میلیون ریال است ) البته در موسسات تعاونی حداقلی برای سرمایه مقرر نشده و سرمایه هم متغیر و نامحدود است . ( ماده 10 ق . ش . ت ) و میزان سهام یک عضو نباید از یک هفتم کل سرمایه کمپانی تجاوز نماید . ( ماده 11 ق . ش . ت )
4 - ارتقا یا این که کاهش سرمایه در شرکت ها سهامی با ثبت مجمع همگانی فوق العاده و طبق تشریفات مقرر در لایحه رسمی 24 / 12 / 1347 انجام می پذیرد . اما طبق تبصره ماده 10 ضابطه موسسات تعاونی تصویب شده 16/ 3/ 1350 ارتقا سرمایه کمپانی تعاونی از روش خرید سهام از کمپانی توسط اعضای تازه و یا این که ارتقاء تعداد سهام اعضای قبل کمپانی صورت می‌گیرد و کاهش آن با خروج هر عضوی از کمپانی و استرداد سهام به کمپانی انجام می پذیرد .
ماده 6 ضابطه مذکور می گوید : ( خروج هر عضو از کمپانی , از روی اراده است و نمی‌توان آن را منع کرد و بهای سهم یا این که سهام وی , حداکثر به قیمت اسمی بایستی پیاله یک‌سال از مورخ خروج عضو از کمپانی نقداَ پرداخت شود ( .
5 - دارای سهم در کمپانی سهامی , مالک سهم یا این که سهامدار نامیده می شود اما در موسسات تعاونی , دارای سهم ( عضو ) شناخته می شود . در تعریف ( عضو ) بند 1 ماده 1 ضابطه شرکتهای تعاونی می گوید :
( عضو : در موسسات و اتحادیه های تعاونی هر مالک سهم , از جمله اینکه فرد حقیقی و واقعی یا این که حقوقی باشد , عضو کمپانی یا این که اتحادیه نامیده می شود ( .
6 - جا به جایی سهام در موسسات سهامی با اعتنا به مصرحات رسمی و قوانین اساسنامه به هر فردی که باشد , قابلیت و امکان پذیر است . اما در شرکت ها تعاونی , جا به جایی سهام به غیر عضو مجاز نیست . ( ماده 12 ) ضابطه موسسه ها تعاونی می گوید : ( انتقال سهام شرکت ها تعاونی به غیر عضو کمپانی مجاز نیست ( .
7 - کمپانی سهامی اصطلاحاَ به کمپانی سرمایه موسوم است . چون در واقع شرکت کردن سرمایه ها است و در قبال اصطلاح ( کمپانی سرمایه ) اصطلاح ( کمپانی فرد ) به عمل میرود , مانند موسسه ها تضامنی و نسبی . چون درین این موسسه موسسات شخصیت شرکا موجب اعتبار کمپانی است . البته کمپانی تعاونی , شرکت کردن بشر است با انگیزه خودیاری .
8 - در شرکت ها سهامی قانون تقسیم منافع در اساسنامه پیش گویی و معمولاَ بر اساس سهم سرمایه در بین شرکا تقسیم می‌شود . اما در موسسات تعاونی قانون پرداخت سود به اعضا میزان معاملات و میزان خرید آن‌ها می‌باشد و زیرا انگیزه از این موسسه شرکت های تامین رفاه اعضاست , لذا سود سرمایه محدود شده و با مبنا نهادن میزان خرید اعضا که مالاَ منفعتی را نیز به ازای خریدهای معموله به کمپانی پرداخت می نمایند , در واقع میان سود پرداختی اعضا به کمپانی و منافع دریافتی آن ها از کمپانی ارتباط بی واسطه موجود هست . 3 : ( در آمد ویژه : پولی است که از عملیات و معاملات یک کمپانی یا این که اتحادیه تعاونی , در یک عصر